Nam hoa kinh - Chương V Đức sư phụ - Trang Tư

Chương V: Đức Sư Phụ

Vương Bài nước Lỗ cụt chân
Mà nghe đệ tử đông bằng Trọng Ni
Thường Quí lạ mới đi uớm hỏi
Hỏi Trọng Ni nông nổi trước sau
Vương Bài nào lạ chi đâu
Lại thêm tàn tật lẽ nào tiếng tăm
Trọng Ni đáp:
Thánh nhân là thế
Ngay khu này hồ dễ sánh vai
Ta còn muốn lấy làm thầy
Hèn chi kẻ kém khưu này theo chân
Một nước Lỗ đã rằng chi lạ
Ta muốn cùng thiên hạ đi theo
Họ thường gạn hỏi đến điều
Con người như thế cao siêu thế nào
Trọng Ni đáp:
Biết bao cao cả
Sống chết kia đâu há quan tâm
Trời long đất rở rần rần
Mà ngài đâu có lộ phần xuyến xao
Biết tính mạng tiêu hao gốc ngọn
Lòng lân lân nào bệ trần ai
Mặc cho muôn vật vầng xoay
Bở vì chủ chốt trong tay đã cầm
Thường Quí nói:
Xin phân giải rõ
Nghĩa huyền vi soi tỏa một phen
Đáp rằng:
Vạn vật biến thiên
Phải nhìn cho tỏa hai bên dị đồng
Từ khác biệt mà trong vạn vật
Thời chia phôi gan mật việt ngôn
Nhưng tử đồng điểm nhìn ra
Muôn loài là một phôi pha chưa từng
Vui sống cõi hòa đồng của đức
Xét một bên nhận thức ngũ quan
Xá chi mất một chân phàm
Chẳng qua hòn đất ném tòm khác chi
Dùng chí tuệ để suy tâm khảm
Dùng tâm cơ nhàn lắm thường nhân
Đã tìm ra được thiên quân
Như hồ trong vắt chiếu cùng trời mây
Như tùng bách tháng ngày tươi tốt
Như Thuấn Vương đạo cốt tiên phong
Thảnh thơi điềm tĩnh ung dung
Oai phong hùng dũng giữa vòng biến thiên
Vì lòng họ gợm kim trời đất
Lại cưu mang vạn vật sinh linh
Cũng là tai mắt thân hình
Mà trong rựt rỡ tâm linh huy hoàng
Họ hiểu biết mênh mông vô tận
Sống vô cùng vô hạn từ bao
Ai theo nào khiến ai nào
Con người thế ấy nói sao cho cùng
Thiên chân quí ở cõi lòng
Xá chi lành sắc hình dung bề ngoài
Tâm linh đường đã vạch rồi
Xá chi mũ mãng hán hài công danh
Mở lòng rộng rãi mênh mông
Trời kia đất nọ há dành riêng ai
Đừng nên đọa đầy hình hài
Đừng vì danh hão phí hoài tấm thân
Tại sao tù túm tinh thần
Hãy nên khôn khéo gỡ lần vấn vương
Thái hòa giữ vẹn tâm thường
Thất tình chớ để tổn thương tâm thần
Sự đời chất chưởng thăng trầm
Lẽ trời như thế bận tâm làm gì
Cùng người hoan lạc sầu bi
Dung nhan ta đổi tùy nghi tùy thời
Giữ sao cho vẹn lòng trời
Đừng cho gió cuốn sóng trôi tâm hồn
Thế là giữ được tài toàn
Thế là đức hạnh chứa chang tuyệt vời
Dừng chân lòng dạ có nơi
Ngoại thân nào quản hình hài nhỏ nhen
Hình người lòng đã thành tiên
Tình đời phải traí tầng phiền sở không
Với người tuy vẫn lộn sòng
Với trời kỳ thực hòa đồng từ bao..
(Trang Tử)